Deel 39

Het mooiste Disneypaleis van Europa staat in Portugal

Onze laatste grote reis voerde ons dwars door Portugal, van Noord naar Zuid en van West naar Oost. Dat we er veel moois hebben gezien, blijkt wel uit de omvang van onze routegids die kort geleden verscheen: met 208 pagina’s de dikste tot nu toe.

Over zo’n reis is dus veel te vertellen, maar één ding springt er direct uit. Tussen alle kerken, kloosters, burchten en paleizen kwamen we er een tegen die zo kleurrijk en bizar was dat zich de vergelijking met het Disneypaleis van de Schone Slaapster opdrong. We vonden het paleis in Sintra, dicht bij Lissabon, en het heet Palácio Pena. Het ligt op een heuvel boven de stad en het is het nog een hele toer om er te komen. Als het paleis eenmaal in zicht is val je bijna van je camperstoel van verbazing. De felle kleuren rood en geel doen pijn aan je ogen. Maar gek genoeg zijn die kleuren wel functioneel. Het rode gedeelte is het oudste, gebouwd op een voormalig klooster. Het gele deel is pas in 1843 gebouwd, naar het voorbeeld van de romantische kastelen die langs de Rijn staan. De bouwmeester, Baron von Eschwege was dan ook Duits en zijn opdrachtgever, Koning Ferdinand II, was zeer gecharmeerd van die Duitse stijl. Dat was hij ook van een prachtige dame met de naam Elise Hensler. Voor haar liet hij wat lager op de heuvel een chalet bouwen in Zwitserse stijl. In de geschiedschrijving wordt dit ‘een optrekje voor zijn toekomstige tweede vrouw’ genoemd, een eufemisme voor ‘zijn maîtresse’. Toen hij met haar trouwde kreeg ze de titel ‘Gravin van Edla’. Ze was een groot liefhebber van de natuur en liet rond het paleis een enorm botanisch park aanleggen, waar je zeker een dag al klimmend en dalend doorheen kunt zwerven.

Het paleis zelf is gebouwd in een prachtige ratjetoe van stijlen. Er zijn Moorse wandversieringen, barok- en rococosculpturen, uitbundig beschilderde plafonds, kabelmotieven en gebeeldhouwde faunen uit de Manuelstijl, kantelen en torens en tegelwanden (azulejo’s) in allerlei motieven. Het is kitscherig, maar tegelijk ook indrukwekkend.

Onder aan de heuvel, aan de rand van Sintra staat een tweede paleis, het Palácio Nacional de Sintra. Hier is het aanzienlijk rustiger dan boven, bij het Pena paleis. Dat begrijpen we wel, want terwijl Pena het publiek lokt met uitbundige vormen en kleuren, staat het Nationale Paleis er statig wit en ietwat saai bij. Maar de schijn bedriegt. Als je eenmaal in het centrale gebouw, met zijn Moorse gevelelementen, binnengegaan bent, maak je als het ware een reis in de geschiedenis, van Moorse overheersers in de twaalfde eeuw tot de laatmiddeleeuwse katholieke koningen van Portugal. Vanaf de Zaal van de Zeemeerminnen met Moorse fontein en tegelwanden tot in de Toren der Wapenschilden, het is allemaal adembenemend mooi en stijlvol. Wat een contrast…

Tijdens deze reis naar een van de uithoeken van Europa, ruim 7800 kilometer uit en thuis, hebben we ons vaak verbaasd over de rijke cultuur van Portugal. De geschiedenis, de bouwstijlen, de kunst, we wisten niet dat er zoveel moois te zien was. En dan hebben we het nog niet over de bijzondere natuur en de vaak fraaie landschappen in het noorden en langs de Douro, over het heerlijke eten en de lage prijzen. Er valt nog veel meer te vertellen over Portugal en dat zal ik in komende columns zeker doen.